Thăm viếng chợ Tàu Los Angeles cuối tháng 7 vừa qua (năm 2011), tôi không thấy còn dấu vết nào của cái báo chí miền Đông Hoa Kỳ gọi là “Thiên đường nhuốm máu” (Blood Stained Eden) vào những năm 1871. Báo chí miền Tây Hoa Kỳ gọi sự kiện này là “Chinese Massacre of 1871” (Cuộc tàn sát người Hoa năm 1871).
Chuyện gì đã xảy ra vào ngày 24 tháng 10 năm 1871 tại chợ Tàu Los Angeles? Năm đó tại chợ Tàu Cũ (Old Chinatown) nay đã bị đập phá hoàn toàn để xây dựng Union Station (Nhà Ga Thống Nhất), 500 người Mỹ da trắng đã náo loạn chợ Tàu Los Angeles, lục soát từng nhà, cướp bóc, đánh đập và giết chết nhiều người Hoa ở đây.
Thống kê chánh thức cho biết khoảng 18 người Hoa đã bị tàn sát. Nhiều người cho rằng con số người Hoa bị giết chết đông hơn nhiều, có thể lên đến hơn 84 người.
Sau cuộc tàn sát nầy, chỉ có 10 người bạo loạn đã bị đưa ra tòa, và trong số này chỉ có 8 người bị Toà tuyên án phạt mà thôi. 7 người bị trị tội trong đám đông 500 người ùa vô đây giết chóc người Hoa chợ Tàu này.
Sau cuộc bạo loạn Quốc Hội Mỹ đã làm luật gọi là “Chinese Exclusion Act” (Đạo luật loại trừ người Hoa) vào năm 1882 để cấm không cho người Hoa vô nước Mỹ. Sự cấm đoán này làm cho chợ Tàu vùng Los Angeles (và nhiều nơi khác ở Mỹ như Chợ Tàu New York) không phát triển được khá lâu.
Luật này được bãi bỏ vào năm 1965. Bộ luật di trú mới của đảng Dân Chủ do Ted Kennedy chủ xướng giỡ bỏ hạn định đối với di dân đến từ Á Châu. Người da vàng nhờ đó đến Mỹ dễ dàng hơn. Người Hoa có lợi nhất. Họ đã đến đây rất đông. Người Việt Nam mình cũng nhờ vậy mới đến Mỹ dễ dàng hơn trước năm 1975.
Kể từ sau 1965, người Á Châu đến Mỹ lập nghiệp rất đông. Dân số chợ Tàu New York bùng nổ, đông không thể tưởng tượng. Có người cho rằng người Tàu ngày nay ở New York đông từ 200,000 hoặc hơn. Vì có nhiều dân Tàu qua lậu, nên theo một hướng dẫn viên du lịch ở đây cho biết, có thể hơn 500,000 người Tàu hiện đang sanh sống ở đây.
Ngày nay đến thăm chợ Tàu Cũ (Old Chinatown) Los Angeles các bạn sẽ không còn thấy vết tích gì của cuộc tàn sát nầy. Không còn chợ Tàu ở nơi này nữa. Chợ Tàu cũ ngày nay là một nhà ga lớn của Los Angeles, Nhà Ga Thống Nhất (Union Station).
Chợ Tàu mới ngày nay được xây cất vào năm 1938. Chợ Tàu cũ được xây cất từ thế kỷ 19 nay đã bị phá hủy. Điểm đặc biệt của chợ Tàu mới Los Angeles là có nhiều tiệm tùng do người Việt gốc Hoa làm chủ. Những năm sau 1975, Hội người Hoa ở đây đã đến trại tỵ nạn Camp Pendleton để bảo trợ một số người Việt gốc Hoa về định cư ở chợ Tàu này.
Chính nhờ vậy, ngày nay đa số những thương gia mới này đều là người Tàu gốc Việt, nói tiếng Việt rất giỏi. Lúc vợ chồng tôi đến đây thăm viếng, nói chuyện với họ tôi không biết họ là người Hoa.
Đa số những thương gia mới đến này đều mở sạp bán hàng ở hai chợ Saigon Plaza và Dynasty Center. Tôi sẽ trình bày nhiều hơn về chợ Tàu mới Los Angeles trong entry sau.
Chợ Tàu Los Angeles: Thiên đường nhuốm máu
https://lthdan04.wordpress.com/2011/09/22/chợ-tau-los-angeles-thien-dường-nhuốm-mau/
